Aplauz

Celem projektu jest zrównoważone postępowanie z inwazyjnymi gatunkami roślin obcych według zasad gospodarki obiegu zamkniętego i zasady zero odpadów.
Mieszkańcy Lublany dowiadują się, jak rozpoznawać i usuwać je ze swojego otoczenia, a także uczą się jak można je pożytecznie wykorzystać.
Inwazyjne obce gatunki roślin są od kilkudziesięciu lat uznawane za jedną z najważniejszych przyczyn spadku różnorodności biologicznej.
Mogą one również powodować szkody gospodarcze i środowiskowe, a niektóre z nich są nawet szkodliwe dla zdrowia ludzi,
ponieważ mogą wywoływać alergie, podrażnienia skóry i stany zapalne.
Z perspektywy gospodarki obiegu zamkniętego rośliny te można wykorzystać jako cenny surowiec do produkcji papieru i wyrobów drewnianych, jako źródło  naturalnych barwników zamiast je spalać lub kompostować. Mieszkańcy Lublany mogą przetwarzać rośliny samodzielnie, w warsztatach lub oddać je w centrum zbiórki odpadów.

Strona internetowa

Applause project website

Kraj

Słowenia

Dokumenty do pobrania

Applause PDF

Media społecznościowe

Photos: Trčak B.

* TOP TIP *

'Learn about invasive species and how they can impact local ecosystems'

Jak projekt wiąże się ze zmianami klimatycznymi i zrównoważonym rozwojem?

Jest to innowacyjna praktyka zrównoważonego traktowania inwazyjnych, obcych gatunków roślin.
Zamiast je jak zwykle spalać lub kompostować, co jest mniej przyjazne dla środowiska, ich biomasa jest przetwarzana na produkty o wyższej wartości.
Produkty te pomagają zwiększać świadomość na temat zielonych alternatyw i lokalnego dziedzictwa kulturowego.

Kto uczestniczy w projekcie?

11 słoweńskich organizacji pozarządowych współpracowało z przedszkolami i szkołami, uczniami, organizacjami pozarządowymi, seniorami, dzielnicami miasta i pracownikami urzędu miasta, właścicielami gruntów, ogrodnikami i stowarzyszeniami eksperckimi. Projekt prowadzony był przez miasto Lublana.

W jaki sposób angażują się uczestnicy projektu?

W ramach projektu opracowano nowe narzędzia do identyfikacji inwazyjnych gatunków roślin obcych i ich siedlisk. Projekt uczy mieszkańców jak rozpoznawać inwazyjne gatunki roślin, jak je zbierać i wykorzystywać na wiele różnych sposobów - do produkcji papieru, wyrobów z drewna czy w  kuchni. Jeśli mieszkańcy nie mogą są w przetworzyć lub wykorzystać roślin w swoich domach, mogą skontaktować się z organizacją PAPLAB. Oferuje ona warsztaty na których wykorzystuje się rośliny, można również je tam zostawić. Na potrzeby projektu kupiono starą maszynę papierniczą z fabryki Vevče, która posłużyła do organizacji pracowni papierniczej. Według średniowiecznej procedury wykonuje się tam papier czerpany z rdestowca ostrokończystego (Fallopia japonica). W ten sposób zachowuje się tradycyjne rzemiosło, dziedzictwo techniczne i kulturowe oraz wiedzę poprzednich pokoleń. 

Podczas warsztatów uczniowie poznają zasady gospodarki obiegu zamkniętego i zasadę zero odpadów w kreatywny sposób, produkując własny papier, karty i proste  przedmioty z papieru. Warsztaty papiernicze pomagają zachować słoweńską tradycję wytwarzania papieru. W swoich domach dorośli i dzieci mogą wytwarzać  barwniki z niektórych inwazyjnych roślin obcych, podjąć się produkcji papieru z pulpy papierniczej (dostarcza ją PAPLAB) i przygotować różne potrawy. Bardziej uzdolnione dzieci mogą z rodzicami wykonać wyroby z drewna. 

Odbył się również konkurs na najbardziej kreatywne danie przygotowane z topinamburu i owoców ałyczy. Mieszkańcy mogą wziąć udział w warsztatach barwienia tkanin, podczas których nauczą się przygotowywać ekstrakty barwnikowe z różnych inwazyjnych roślin obcych i barwić wybrane materiały tekstylne. Co roku w październiku wszystkie działania projektowe są prezentowane na Festiwalu (wykorzystania inwazyjnych roślin obcych, organizowanego w Lublanie.

Kluczowe działania:

Oto kilka pomysłów, jak zacząć!

- Dowiedz się, które z nierodzimych gatunków roślin inwazyjnych występują w Twoim otoczeniu
- Zapytaj lokalnych ekspertów, które z nich nie są szkodliwe dla zdrowia ludzi
- Nie zbieraj ich na terenach zdegradowanych, ponieważ mogą zawierać szkodliwe substancje pochodzące ze środowiska. 
- Zbieraj je w odpowiednim czasie
- Czy wiesz, do czego możesz je wykorzystać? Znajdziesz wiele porad w tej książce projektowej, ale zastanów się również, kto może pomóc Ci w opracowaniu nowych pomysłów. 
- Czy możliwe jest połączenie tej biomasy z lokalnym przemysłem papierniczym lub drzewnym, jak w przypadku Słowenii?
- Jeśli nie i jeśli są one jadalne, możesz je wykorzystać w kulinariach (sprawdź z lokalnym ekspertem). Dlaczego nie wypróbować kilku nowych przepisów? 
- Czy możesz zaprosić kucharza do pomocy Tobie i dzieciom?
- Dlaczego nie napisać własnej książki z przepisami?
- Możesz zorganizować festiwal ponownego wykorzystania inwazyjnych roślin obcych i ich nowych produktów.

JP VOKA Snaga: "Naszą wizją jest stanie się przykładem dobrych praktyk w środowisku międzynarodowym w zakresie zrównoważonego postępowania z nierodzimymi roślinami inwazyjnymi dla innych stolic europejskich."